عملیات و یا ماشین کاری Deburring چیست
تحولات اخیر در تولید قطعات دقیق فرآیند های پیشرفته ای را سبب شده است. یکی از مهمترین آنها که کیفیت تولید را تحت تاثیر خود قرار میدهد فرآیند surface finishing است . از این رو یکی از عوامل نگران کننده به وجود آمدن burr (سطوح ناهموار و لبه های تیز) بر روی قطعه کار می باشد.
burr به عنوان یک پدیده مخرب در حین انجام عملیات ماشینکاری مانند تراشکاری ، فرزکاری ، سنگ زنی ، لیزر کاری ، دریل کاری و غیره پدید می آید که درنهایت منجر به کاهش کیفیت مقاومت عملکرد می شود و ایمنی را به خطر بیندازد.
burr ها در سه نوع دسته بندی می شوند :
1- Rollover burrs یکی از متداول ترین انواع burr ها هستند که به شکل قطعات ریز و حلزونی از قطعه کار بیرون می آیند .
2- Posson burrs یک نوع دیگری از burr می باشد و زمانی رخ می دهد که مقدار زیادی فلز ریز در انتهای قطعه کار جمع می شود .
3- Breakout burr نیز شکلی مشخصی دارد و به نظر نشان میدهد که قطعه کار در حال شکستن است .
یکی از روش هایی که توانسته کیفیت و صافی سطح را تضمین نماید فرآیند deburring می باشد . فاکتورهای متفاوتی برای انتخاب فرآیند deburring وجود دارد .
1-جنس و متریال قطعه کار
2- میزان ضخامت و ارتفاع Burr
3- شعاع لبه
4- میزان از دست دادن ضخامت و صافی نهایی
5-صافی سطح مورد نیاز
فرآیند deburring را می توان در سه روش طبقه بندی کرد .
1- Manual deburring یکی از روش های اقتصادی جهت برطرف کردن سطوع ناهموار از روی قطعه کار می باشد. این ابزارها به شکل خمیده و قلابی هستند و برای انجام آن نیازمند تکنسین های ماهر هستند . اما این روش مناسب برای رفع اشکال در مقادیر محدود می باشد و مستلزم صرف زمان و انرژی قابل توجهی می شود و بهره وری را کاهش میدهد و از طرفی برای قطعات پیچیده و کوچک ممکن است دشوار باشد .
2- Mechanical deburring در این روش به دلیل انعطاف پذیری بالا در جهت برطرف کردن لبه های تیز و ناهموار نسبت به manual deburring کاربردی تر و کارامدتر است و منجربه صرفه جویی در وقت و انرژی می شود .
3- Thermal deburring از این فرآیند معمولا برای از بین بردن لبه های تیز غیر قابل دسترس استفاده می شود.
در این روش قطعه کار را در یک محفظه استوانه ای با مخلوطی از گازهای قابل احتراق از جمله اکسیژن خالص قرار می دهند و زمانی که احتراق صورت می گیرد لبه های تیز و ناهموار را اکسید می کند .
4- Electrochemical deburring در این روش ابزار را مابین دو قطعه کار و در ظرفی حاوی الکترولیت قرار می دهند
قسمت بالای ابزار باز و قسمت زیرین آن عایق می باشد تا از تماس قطعه کار و ابزار جلوگیری شود .به این ترتیب به ابزار بارالکتریکی منفی و به قطعه کار بار الکتریکی مثبت القا می شود. ابزار دارای بار منفی مانند کاتد و قطعه کار با بار مثبت مانند آند عمل می کند و با عبور الکترولیت از درون محفظه آند با بار مثبت باعث جذب کاتد با بار منفی می شود. در این صورت burr لبه های تیز و ناهموار موجود بر روی قطعه کار توسط قسمت بالای ابزار جذب می شود. Burr جدا شده توسط محلول الکترولیت حل می شود .
بسیاری از ماشین های deburring از روش brush و یا disc , و یا belt برای برطرف کردن burr استفاده می کنند.
برخی از ماشین های داری یک single head و برخی دیگر از چندین head تشکیل شدند .
Brush heads
Brushing با توجه به نام این روش به راحتی می توان استنباط کرد که فرآیند deburring با استفاده از یک نوع brush با متریال خاص صورت می گیرد . این روش می تواند گزینه مناسبی برای قطعات پیچیده باشد
تفاوت اصلی این است که این brush ها برای نصب بر روی mashine tools طراحی شده اند که بتوانند روند تولید را کارامد تر و امکان اتوماسیون را فراهم آورند.
Belt heads می تواند روش مناسبی برای از بین بردن لبه های تیز و سطوح ناهموار قطعات عمودی باشد . اما یکی از نقاط ضعف آن هدایت کردن مواد به یک جهت می باشد که ممکن است رخ دهد .
Disc heads
با توجه به ارتفاع و نوع و سختی burr می توان از Disc استفاده کرد
متریال ابزارهای deburring متفاوت می باشد و باید با توجه به قطعه کار و برش انتخاب شوند .ابزارها می توانند از جنس های مختلفی باشند ، مانند :
1- Aluminum oxide
2- Ceramic
3- (Cubic boron nitride (CBN
4- Diamond
5- Silicon carbide
مقاله ی فوق در واحد تحقیق و توسعه ی خاوران صنعت پاسارگاد تهیه و تنظیم گردیده است.
استفاده از مقاله ی فوق با ذکر نام بلامانع میباشد.
